Westervoort zelfstandig (verder)?

Hoe zelfstandig is Westervoort op dit moment eigenlijk nog?

We zijn in Westervoort al lang geleden tot de ontdekking gekomen dat we veel en belangrijke gemeentelijke taken (bijv. sociale zaken, inkoop, ict, brandweer, sociale werkvoorziening) beter en goedkoper samen met andere gemeenten kunnen uitvoeren (want ook nog eens minder kwetsbaar). We zijn dus onze zelfstandigheid feitelijk al lang kwijt.

Veel van die taken zijn ondergebracht in zogeheten “gemeenschappelijke regelingen” en samenwerkingsverbanden waarvan de democratische controle moeizaam, diffuus en allesbehalve slagvaardig is. Iedereen die in een bedrijf of organisatie zou werken en 4 (of meer) bazen heeft (die het eerst met elkaar eens moeten zien te worden welke opdracht ze je geven, of nog erger, je tegenstrijdige opdrachten geven) weet dat dit op den duur niet kan werken. En bij gemeenten hebben we het dan over meer burgemeesters, wethouders, gemeenteraden en ambtenaren.

Even een klein voorbeeldje van afgelopen maand: er komt een voorstel tot aanpassing van het budget, c.q. de beloning van de voorzitter van de rekenkamer (doen we samen met 4 andere gemeenten). Bij dat voorstel komt het nadrukkelijke verzoek dat niet namens Westervoort te willen aanpassen (want anders moet de hele procedure opnieuw of we moeten er uit stappen). Hoezo nog zelfstandig en directe zeggenschap ?

Met het kwijtraken van onze feitelijke zelfstandigheid en het daarmee gepaard gaande onderbrengen van veel van onze taken in schimmige, ondemocratische gemeenschappelijke regelingen, is de gemeente ook nog eens veel minder slagvaardig geworden. En er komen steeds meer taken bij (op sociaal terrein) waarvan nu al vaststaat dat het onverstandig is om die als afzonderlijke gemeenten in de Liemers zelfstandig te willen uitvoeren.

Daarom hebben de gemeenten in de Liemers (Westervoort, Duiven, Zevenaar en Rijnwaarden) samen onderzocht of het niet anders en dus beter kan. De resultaten van die onderzoeken zijn inmiddels bekend en glashelder: op alle onderzochte punten kunnen we als (inwoners van) Westervoort er op vooruit gaan als we besluiten te komen tot de vorming van één grote, krachtige Liemerse gemeente.

Zo heeft Westervoort thans de hoogste gemeentelijk belastingtarieven in de regio. Bij een samengaan naar één grote, sterke Liemerse gemeente kan een gemiddeld huishouden er in Westervoort 115 euro per jaar op vooruit gaan, zo is berekend. Dat kan nog aanmerkelijk meer worden als we de afvalinzameling harmoniseren. En van elke euro risico is bij de start van één Liemerse gemeente al 0,90 cent afgedekt door reserveringen en voorzieningen.

Daarnaast is de ervaring bij heringedeelde gemeenten dat het dienstverleningsniveau aan de inwoners er alleen maar beter op is geworden. En, voor de goede orde: op dit moment voldoen wij niet (evenmin als de overige Liemerse gemeenten) aan de normen die aan een goed dienstverleningsniveau worden gesteld.

De PvdA in Westervoort wil dus één sterke Liemerse gemeente waarin de belangen van Westervoort goed zijn vertegenwoordigd en geborgd.

En natuurlijk, (ook) je (formele) zelfstandigheid opgeven is een heftige stap die bij veel inwoners zeer gevoelig ligt. Maar als het verstand zegt dat we er alleen maar beter van kunnen worden, dan kiezen we daar bewust voor.

Er zijn politieke partijen die hun standpunt over de herindeling nog niet hebben bepaald en hun kruit droog houden, dan wel suggereren dat we nog altijd (al is het dan nog alleen maar in naam) zelfstandig kunnen blijven. Soms zijn de argumenten die daarbij worden aangedragen ronduit misleidend. Zo wordt op de site van een kandidaat raadslid van het CDA gesteld dat “iedereen voor het gemak lijkt te vergeten dat voor uitvoering van die belangrijke decentralisaties van rijkswege heel veel geld beschikbaar zal worden gesteld”. Inderdaad stelt de rijksoverheid over het overnemen van die taken geld beschikbaar. Maar tegelijkertijd wordt op die gelden meteen een korting tot 40% toegepast omdat er van wordt uitgegaan dat wij dat wel efficiënter kunnen. We moeten die taken dus lokaal met veel minder geld uitvoeren, dan thans het geval is.

En de aarzeling van het CDA Westervoort over de herindeling staat in schril contrast met bijv. de CDA-broeders en zusters in Zevenaar en Rijnwaarden die onverholen staan achter de vorming van één grote en sterke Liemerse gemeente.

Voorman Pechtold van D66 was onlangs op het congres van die partij ook zeer duidelijk: “Maar het grootste gevaar voor de lokale democratie, de grootste sluipmoordenaar, zie ik in het woud aan samenwerkingsverbanden tussen gemeenten. Kleine gemeenten die koste wat kost zelfstandig willen blijven, gaan regionaal van alles samen doen. Ondemocratisch. Buiten het zicht van de gemeenteraad.” Volgens Pechtold ligt de oplossing in de vorming van grotere gemeenten. “Meer bestuurskracht. Meer democratie”, voegde hij daaraan toe.”

Toch zijn er lokale politieke partijen die hun standpunt over de herindeling nog niet hebben bepaald omdat ze (naar eigen zeggen) daarover nog onvoldoende informatie hebben. Wij verwijzen daarom graag naar de resultaten van de onderzoeken die daarnaar zijn gedaan (u kunt ze vinden op de site van de gemeente Westervoort). Niemand kan volhouden dat die onvoldoende informatie bevatten om nu een standpunt in te kunnen nemen.

En bij het kiezen voor een partij die (tot 19 maart) de suggestie wekt dat we gewoon zelfstandig kunnen blijven, kunt u ook nog eens bedrogen uitkomen als ze na 19 maart alsnog “eieren voor hun geld” kiezen en toch voor herindeling gaan. Door daarover nu geen standpunt in te nemen hebt u daar als kiezer geen invloed op.